Geschreven door spiegelcoach & bewustzijnsgids Hade Cools
Het verschil tussen emotioneel zijn en emotioneel intelligent zijn
Als je gevoelens vergelijkt met de lichtjes op het dashboard van een auto, dan zijn deze lichtjes/gevoelens signaalgevers. Stel nu dat er een lichtje plots van groen naar geel pinkt, omdat je bandenspanning te laag staat, dan kan je daar op verschillende manieren op reageren. Je kan halsoverkop en heel heftig je remmen toesmijten en de snelweg afrijden om in te gaan op dat signaal.
Dat is niet altijd de beste optie. En zo gaat het ook in het leven: soms is er de tijd of ruimte niet, is het niet het geschikte moment of ben je niet bij de ideale persoon, om écht ruimte te geven aan wat je voelt. Je kan het lichtje ook opmerken en parkeren voor later. Of je kan het lichtje negeren. Als je dat laatste doet, zal het lichtje plots in het rood staan en zal je auto in panne vallen.
Emotionele intelligentie is voor mij, op volgende manier omgaan met je emoties:
- in de juiste mate
- op het juiste moment
- met de juiste intentie: slachtofferschap versus eigenaarschap
En bovenstaande hebben we voor te leven voor onze kinderen, zodat ook zij emotioneel intelligent kunnen worden.
In de juiste mate
Je kan je misschien wel een situatie herinneren, al dan niet met je kind, waarin je nadien dacht: hier heb ik buitenproportioneel gereageerd, maar het ‘overkwam’ me. Dat kan verschillende redenen hebben. Een daarvan is dat we (te) vaak onze lichtjes op ons dashboard negeren. En er komen alleen maar meer lichtjes van groen naar oranje te staan. En dan is het ‘plots’ te veel: je emmer loopt over en je kiepert een lading opgestapelde spanningen uit, op de persoon die op dat moment het ongeluk heeft, tegenover je te staan.
Hierbij is het dus belangrijk om regelmatig ‘in te checken’ bij jezelf en stil te staan bij welke lichtjes er flikkeren. En daar dan acties aan te koppelen. Als iets te veel is, dan zijn we geneigd om in overlevingsmechanismes te schieten. Besef dat je nu volwassen bent en situaties die jou als kind in een bepaald patroon duwden, hoeven dit nu niet meer opnieuw te doen. Jij kan kiezen: reageer ik vanuit de volwassen versie van mezelf? Of reageer ik vanuit mijn kind-stuk? Als dat laatste gebeurt, gaan we na een trigger meteen over tot een (re)actie.
Er is ruimte tussen die trigger en die (re)actie. De kunst is, om die ruimte te leren benutten. Als je erin slaagt om in de spanning van die ruimte te blijven staan, bv. door bewust en diep te ademen, dan zal je voelen dat de drang om in dat overlevingsmechanisme (bv. de flight modus) te schieten, wegebt en je weer controle krijgt over hoe je reageert. Helpend kan zijn dit ook te communiceren, bijvoorbeeld in een situatie met je partner: “Ik voel dat dit mij raakt en ik het moeilijk vind om nu op een gepaste manier te reageren. Is het oké als ik even bij mezelf uitzoek wat er speelt en er later op een rustig moment op terug kom?
“En wees gerust: het overkomt élke moeder dat het haar eens te veel wordt en ze reageerde naar haar kind, op een manier dat ze eigenlijk niet wenst. “Zolang er liefde is, is er herstel van de verbinding mogelijk.” En laat liefde nu net datgene zijn, waar ons moederhart van overloopt.”
Hade Cools
Zeg sorry, maak duidelijk dat het niets met je kind te maken had en neem verantwoordelijkheid door stil te staan bij wat je nodig hebt. Ook dat is voorleven. Bijvoorbeeld: “Sorry dat ik daarnet geroepen heb. Je was geschrokken, hé? Jij hebt niets verkeerd gedaan. Mama is gespannen omdat ze nog veel te doen heeft vandaag en eigenlijk nood heeft aan rust. Vanavond zal mama vroeg gaan slapen.”
Op het juiste moment
Wij als volwassenen ‘parkeren’ soms onze gevoelens, omdat het geen gepast moment is. Dat is zeker helpend, zolang dat parkeren tijdelijk is. Maar het is belangrijk om er toch op tijd aandacht voor te hebben. Want als je dat niet doet, zullen er meer en meer lichtjes branden en dan ben je misschien zodanig overweldigd dat de eerste de beste trigger, een golf van emoties teweeg brengt die mogelijks niets met de effectieve situatie te maken heeft.
Een tip voor als je tegenover iemand staat die echt overweldigd is door emoties: je kan beter even laten bekoelen en vooral niet beginnen adviseren, oplossen of delen vanuit jouw ervaring. Holding space, letterlijk gewoon ruimte geven voor wat zich aandient, is het beste wat je dan kan doen. Omgekeerd ook: stel dat je in een vergadering tranen voelt opwellen en je voelt je niet veilig, dan kan het helpen om op dat moment gewaar te worden wat er gebeurt en er op een later moment over te reflecteren.
Zoals je in de vorige blog “Emoties, de GPS van het leven” kan lezen, heeft een kind nog weinig besef van tijd of ruimte. Als een emotie komt, voelt het dus ook nog niet altijd aan of het gepast is die te uiten. Ze houden daarmee geen rekening met de ander of de situatie. Dus ook niet met jou als moeder, voor wie het mogelijks onaangenaam is als je kind in tranen uitbarst aan de kassa van de supermarkt. Van kinderen kan je dus nog geen ‘geschikt moment’ verwachten. Soms voel je je ongemakkelijk omwille van de situatie. Wat kan helpen, is jou een bubbel van liefde voorstellen die zich rond jou en je kind vormt en de rest ‘buitensluit’ en dan jouw ding doen.
Kinderen die na een fantastische dag op de crèche of school, thuis uitbarsten, geven jou eigenlijk een verborgen compliment. Want bij jou is het veilig en bij jou voelen ze vertrouwen dat alles welkom is.
Met de juiste intentie
Emoties kunnen soms ook wel ‘gevaarlijk’ zijn. Als ze (al dan niet bewust) ingezet worden om de ander te manipuleren. Of als je de ander verantwoordelijk maakt over jouw gevoel. De ander als schuldige aanwijst omdat jij je voelt zoals je je voelt… Wie emotioneel intelligent is, kan eigenaarschap nemen voor zijn emoties en stapt uit slachtofferschap, koppelt er zijn identiteit ook niet aan vast: je bént geen emotie. Je hébt een emotie.
Emoties zijn eigenlijk cadeautjes met een grote strik rond. Op voorwaarde dat je bereid bent de verpakking open te maken en naar de inhoud durft kijken. Ze zijn fundamentele signaalgevers voor ons levenspad en we geven onze kinderen een fantastisch cadeau als we hen dit ook meegeven.
Lees ook deel 1 van deze blog: Emoties, onze GPS van het leven
Hade Cools is al meer dan 10 jaar bezig met persoonlijke- en bewustzijnsontwikkeling. Ze leeft ‘bewust ouderschap’ en ondersteunt als spiegelcoach en bewust zijns-gids andere vrouwen met haar DRAAGjeKRACHT groeitraject (1/1 en in groep), LIVE dagen en als kindertolk.
