Een rouwproces is vaak een lang en ingewikkeld proces, met veel ups en downs. Wie al eens iets over rouwverwerking gelezen heeft, weet dat een rouwproces uit verschillende fasen bestaat. Wat zou het handig zijn als iedereen op dezelfde manier en op hetzelfde tempo door deze fasen zou gaan, en dat het dan na een tijdje afgerond zou zijn. De realiteit is echter dat iedereen op een andere manier en op een ander tempo rouwt. Het kan zijn dat het een hele tijd beter met je gaat en dat dan opeens het verdriet je opnieuw overvalt, door een liedje, een geur, een herinnering,… Ook dat is rouwen.
Een geliefde verliezen
Na het verlies van een geliefde vindt de buitenwereld het heel normaal dat je rouwt als nabestaande. Even toch, want na een tijdje vinden ze dat het welletjes geweest is en dat het tijd is om verder te gaan. ‘Je mag vooral niet in je verdriet blijven hangen’, zeggen ze dan.
“Omgaan met mensen met verdriet is moeilijk en met goedbedoelde adviezen hopen ze de rouwende te helpen om zo snel mogelijk de draad weer op te nemen.“
Experte Sigrid
Onzichtbaar verlies zoals bij een zwangerschap
Nog ingewikkelder wordt het als jouw verlies niet zichtbaar is voor de buitenwereld. Dat kan bijvoorbeeld zijn als het gaat om pril verlies in de zwangerschap. Misschien weet je omgeving er zelfs helemaal niets van af. Vaak kiezen koppels ervoor om de omgeving pas in te lichten over de zwangerschap als de grens van de ‘veilige’ 12 weken bereikt is. Heel begrijpelijk, want ‘het zou nog kunnen fout lopen’. Maar als het dan ook effectief mis gaat, dan maakt dat wel dat je als koppel heel alleen staat met je verdriet. Dan kiezen koppels er soms ook voor om hun miskraamverhaal niet te delen met de buitenwereld. Dat maakt het natuurlijk extra moeilijk, als je zoiets groots in je leven met niemand kan delen…
Verwerking tussen mannen en vrouwen
Daar komt nog bij dat mannen en vrouwen soms heel anders op een miskraam reageren. Dat maakt het vaak moeilijk om er als koppel mee om te gaan. Enerzijds is er de rationele benadering dat er toch wel iets niet in orde was met het kindje waardoor de zwangerschap fout liep. Maar anderzijds wegen de emoties heel zwaar door want door het verlies van deze zwangerschap zie je een hele toekomstdroom aan diggelen vallen. Je hield al van dit kindje, ook al was het nog maar enkele millimeters groot. En dat maakt dat geen enkel rationeel argument jouw verdriet kan wegnemen.
Je omgeving
De laatste jaren komt er steeds meer openheid rond vroeg zwangerschapsverlies en ik merk bij mijn cliënten dat de dichte omgeving vaak wel op de hoogte is. Zeker in het begin kan hun steun heel helpend zijn. Maar ook daar merk ik dat het leven voor de buitenwereld al snel verder gaat. Na enkele weken of maanden vraagt niemand meer hoe het nu écht met je gaat.
“Jij gaat door op automatische piloot en krijgt van je omgeving misschien wel te horen dat je het zo goed doet, en dat je zo sterk bent. Maar voor jou voelt het alsof je geen keuze hebt.”
Experte Sigrid
Jouw verdriet bepaalt nog steeds je leven maar voor de omgeving lijkt het alsof je kindje nooit bestaan heeft. Het wordt voor jou dan ook steeds moeilijker om er met iemand over te praten. Goedbedoelde adviezen zoals ‘je bent nog jong, je kunt het nog opnieuw proberen’, ‘ de natuur heeft beslist’, of ‘je weet nu toch dat het werkt’ kunnen dan heel hard aankomen.
De grote emotionele gevolgen van stil verdriet
Dat maakt dus dat de buitenwereld niet ziet dat je rouwt terwijl voor jou je verdriet alles lijkt te overheersen. Op je werk verwachten ze dat je er opnieuw voor 100% staat, maar het is moeilijk om je te concentreren. Je sociale leven onderhouden voelt zwaar, want je bent moe en zit liefst onder een dekentje in de zetel. Misschien voel je je wel schuldig tegenover je partner en eventuele andere kinderen omdat je niet de vrouw en mama bent die je zou willen zijn. Je verdriet kan zich ook fysiek gaan uiten, waardoor je misschien bij je huisdokter terecht komt. Mogelijk legt deze ook niet meteen de link naar je miskraam en gaat hij naar andere oorzaken zoeken.
“Verdriet, en dan zeker stil verdriet kan grote emotionele gevolgen hebben. Als de buitenwereld niet ziet of niet weet dat je rouwt, dan verwachten ze dat je 100% meedraait in de hectische wereld waarin we momenteel leven. En dat kan niet. Rouwen is hard werken, het put je uit. Dat is eigenlijk al een volledige dagtaak op zich. “
Experte Sigrid
Maar doordat je op automatische piloot leeft en naar de buitenwereld toe ook weer lacht denkt iedereen dat het goed met je gaat. Als je dan na maanden nog eens over je verloren kindje praat, kun je opmerkingen krijgen als ‘ben je daar nu nog mee bezig, ik dacht dat je daar al lang over was’.
Het is niet omdat je omgeving niet ziet dat je rouwt, dat je niet rouwt. Neem dan ook de tijd voor jezelf om stil te staan bij datgene dat je bent verloren. Weet dat een stapje achteruit in een rouwproces eigenlijk ook een stapje vooruit is. Zoek iemand waarmee je kunt praten, zodat je je hart kunt luchten en een luisterend oor vindt bij iemand die naar jouw verhaal luistert en die je begrijpt. Dat kan een zorgprofessional zijn, maar evengoed een vriendin, een collega of een buurvrouw. Praat erover, je kindje verdient dat.
Heb je hier vragen over of vind je het moeilijk om met je eigen proces om te gaan, dan mag je mij zeker een berichtje sturen, ik help je graag.
Geschreven door Sigrid Christiaens, experte begeleiding na vroeg zwangerschapsverlies
Sinds 2019 specialiseert Sigrid zich als rouw- en verliesbegeleider in het begeleiden van moeders na een pril verlies in de zwangerschap. In haar praktijk Verlies & Veerkracht kun je terecht voor de emotionele verwerking na een miskraam, een afgebroken zwangerschap om medische redenen of een abortus. In een kortdurend traject helpt ze je om met dit verlies om te gaan zodat je verder kunt met je leven. Je verdriet er mag zijn, maar overheerst niet langer je leven.
