Wat is een bekkenbodem en waarom is het zo belangrijk?
Je bekkenbodem is een complex knooppunt van verschillende beenderen en een dicht bezenuwde spier die fungeert al een soort “hangmatje“. Het bekken bestaat uit een heiligbeen, 2 darmbeenderen en 2 schaambeenderen. De darmbeenderen zijn aan de achterzijde verbonden met het heiligbeen en vormen hier het SI-gewricht. De schaambeenderen zijn aan de voorzijde verbonden door de symfyse (vezelig kraakbeen dat de verbinding vormt tussen het linker en rechterschaambeen). De bodem bestaat uit steun- en spierweefsel bestaande uit 3 spierlagen en lijkt als het ware op een hangmatje die loopt aan de voorkant van het schaambeen en aan de achterkant van het staartbeen. Door de spier lopen 3 uitgangen bij de vrouw (plasbuis, vagina en anus) en 2 bij de man (plasbuis en anus).
Je bekkenbodem heeft 4 functies
- Steunfunctie: ondersteunen van de bekkenbodemorganen (blaas, baarmoeder en darm)
- Sluitfunctie: openen en sluiten van de plasbuis en anus zodat urine en ontlasting onder willekeurige controle worden behouden
- Seksuele functie: speelt een rol in de seksuele beleving
- Stabilisatie: geven stabiliteit aan het bekken en de lage rug
Je bekkenbodem bestaat uit 2 types spiervezels. De langzame spiervezels ondersteunen de bekkenbodemorganen en de snelle bieden extra ondersteuning bij het hoesten, niezen, lachen, tillen, heffen, springen, … De bekkenbodemspier heeft een duidelijke samenwerking met het middenrif en de buikspieren. Als deze optimaal verlopen bevordert deze een ontspannen ademhaling, verminderde buikdruk en goede doorbloeding in de bekkenbodem.
Incontinentie in de pre- en postpartumfase
Éen van de meest gekende klachten van een problematiek aan een bekkenbodem, zowel in de pré-als postpartumfase, is incontinentie. Een aandoening waarbij we de urine of stoelgang niet kunnen ophouden welke kan leiden tot ongewild verlies van de urine of stoelgang.
Verschillende vormen van incontinentie zijn: stressincontinentie (urineverlies bij inspanningen), aandrangincontinentie (plotseling sterke drang om te plassen), stress-aandrangincontinentie, hypertone (overactieve) bekkenbodem, verzakkingsklachten, moeilijkheden bij het plassen. Maar ook obstipatie, ontlastingsverlies alsook moeilijkheden bij seksuele betrekkingen zoals vaginisme (spieren rond de vagina knijpen samen) en dyspareunie (aanhoudende of terugkerende pijn bij het vrijen). Elke problematiek vereist een heel specifieke aanpak en diagnosestelling. Hiervoor is de samenwerking tussen de specialist en een bekkenbodemtherapeute zeer belangrijk. Laat je dus grondig informeren en begeleiden om een optimaal resultaat te krijgen. Hierin speelt de bekkenbodemtherapeute een cruciale schakel in de opvolging en begeleiding van de problematiek.
To do’s na een zwangerschap
Afhankelijk van welk soort bevalling die je hebt gehad, een vaginale bevalling (met/zonder knipje of perineumscheur), of een keizersnede, kunnen er altijd klachten ontstaan ter hoogte van de bekkenbodem. Hierbij is een consult bij een bekkenbodemtherapeut van zeer groot belang. Dit om te bepalen waar de problematiek zich bevindt en alleen zo kan een aangepast en individueel oefenprogramma worden opgesteld voor postnatale kinesitherapie in functie van de bekkenbodem. Dit gebeurt het best 6 weken (vaginale bevalling) of 8 weken (keizersnede) postpartum om in eerste instantie de conditie van de bekkenbodemmusculatuur te verbeteren, op te trainen naar kracht en uithouding alvorens over te gaan naar figuurherstellende oefeningen voor buik-, bil- en borstspieren zodat buikdrukverhoogde momenten optimaal opgevangen worden in de dagdagelijkse activiteiten en zo min mogelijk schade wordt gelegd op de bekkenbodem!
Geschreven door Sylvie Schockaert, bekkenbodemtherapeut die behoort tot het team fysiek welzijn van Mom+
