Je hebt een hoofd vol openstaande to do- lijstjes. Niet op papier, niet in een app, maar gewoon, in je hoofd. Terwijl je boterhamdozen maakt, herinner je je dat je nog een cadeautje moet kopen voor het verjaardagsfeestje van komend weekend. Tussendoor denk je aan het oudercontact voor school, de was die al drie dagen ongeduldig wacht en de tandartsafspraak die je dringend nog moet plannen. Herkenbaar?
Welkom bij de ‘mental load’- club. En voor veel mama’s is dit geen uitzondering, maar dagelijkse realiteit.
Wat is ‘mental load’ precies?
De ‘mental load’ is de constante mentale verantwoordelijkheid die je draagt voor het draaiende houden van je gezin. Het is meer dan alleen de uitvoering van to do’s — het is het plannen, coördineren, onthouden én vooruitdenken.
Het gaat over:
- Weten wanneer de zwemzak mee moet
- Zorgen dat iedereen altijd fris gewassen kleren heeft
- Vooruitplannen voor vakanties, hobby’s of het kopen van nieuwe schoenen
- Er over waken dat de keukenkast niet leeg is of het toiletpapier niet op is, zonder dat iemand anders daar aan denkt
Het is werk. Onzichtbaar werk, dat regelmatig voelt als een extra job. En het komt in onze maatschappij nog heel vaak automatisch bij mama’s terecht.
Waarom is het zo belastend?
Omdat het meestal onzichtbaar is. Het speelt zich af in je hoofd en vaak ziet niemand het, tenzij je jammer genoeg dreigt uit te vallen.
De ‘mental load’:
- Is zo goed als continu aanwezig, ook ’s nachts (schieten er regelmatig ook bij jou in bed to do’s door je hoofd?);
- Laat weinig ruimte voor ontspanning en zelfzorg;
- Wordt vaak weinig erkend of gewaardeerd;
- Kan zorgen voor gevoelens van schuld, frustratie en uitputting.
Het resultaat? Je staat in een constante ‘aan’- stand. Alsof je hoofd een overactieve projectmanager is die nooit pauze neemt.
Hoe kan je dit patroon doorbreken?
1. Breng je ‘mental load’ in kaart
Neem de tijd om letterlijk op te schrijven waaraan jij allemaal denkt en wat jij allemaal regelt. Van praktische afspraken regelen tot emotionele check-ins met de kinderen. Het maakt je onzichtbare taken zichtbaar, voor jezelf én voor anderen. Het helpt om je meer gezien en gewaardeerd te voelen in wat je allemaal doet.
2. Maak je ‘onzichtbaar werk’ bespreekbaar en herverdeel verantwoordelijkheden
Deel deze lijst van ‘onzichtbaar werk’ met je partner of co-ouder. Niet met het doel om taken te verdelen zoals een praktische boodschappenlijst, maar om verantwoordelijkheden bespreekbaar te stellen. De opzet is dus niet dat jij blijft denken en een ander alleen uitvoert. Het streefdoel is dat ook het denkwerk gedeeld wordt: het managen van het gezinsleven als gedeelde verantwoordelijkheid. Probeer waar mogelijk ook je kinderen te betrekken in het opnemen van kleine verantwoordelijkheden in het gezinsleven op maat van hun kunnen.
3. Laat perfectie los
Een (Pinterest-) perfect gezinsleven is mooi in theorie, maar in de praktijk vooral vaak heel vermoeiend. Vraag jezelf regelmatig af: is dit écht belangrijk, of doe ik dit uit gewoonte, verwachting of schuldgevoel? Laat los wat niet (meer) dient.
4. Plan ruimte voor jezelf
Zet jezelf niet als laatste op de lijst, maar zie jezelf als prioriteit. Je kunt niet blijven geven als je eigen batterij leeg is. Zelfzorg en je eigen grenzen bewaken is geen luxe, het is essentieel onderhoud!
5. Laat hulp toe
Durf expliciet hulp te vragen aan je partner, familieleden of vrienden. Remember, “It takes a village to raise a child”. Aanvaard ook dat anderen taken soms uitvoeren op een andere manier dan dat jij gewoonlijk doet. Bedenk hierbij: gedaan is gedaan!
Tot slot
Je hoeft het niet allemaal alleen te dragen of je schuldig te voelen. De ‘mental load’ van mama’s is geen individuele tekortkoming, maar jammer genoeg nog steeds een structureel probleem dat vraagt om verhoogde maatschappelijke bewustwording en durven doorbreken van historische patronen.
Start klein in je eigen gezin. Gun jezelf de erkenning die je verdient. Breng het gesprek op gang. Durf los te laten.
Want als jij beter voor jezelf zorgt, geef je niet alleen jezelf, maar ook je gezin iets krachtigs mee: het voorbeeld dat liefde niet alleen in zorg zit, maar ook in grenzen stellen, rust durven nemen en opkomen voor gelijkwaardigheid in de gezinsverantwoordelijkheden.
Je hoeft het als mama dus niet perfect en alleen te doen. Je mag het gezinsleven ook gewoon lichter én gedeeld maken.
Geschreven door Tine Callebaut, experte loopbaancoach en stress- & burn-out coach
Tine is hoogstwaarschijnlijk één van de weinige bedrijfspsychologen die een passie voor HR & mensen combineert met een grote liefde voor woord & vormgeving. Individuen en bedrijven kunnen bij haar en in haar ont-haast-praktijk Unicorn your Life terecht in hun zoektocht naar de meest authentieke, energieke en betekenisvolle versie van zichzelf. Centraal in haar aanbod staat het werken rond de thema’s talent- en vitaliteitsmanagement.
