Je bent zwanger, proficiat! Dat hoor je langs alle kanten. En ja, ik was blij. Heel blij. Maar ik kon meteen ook zeggen dat ik tijdens mijn zwangerschap al een ziekenhuisopname achter de rug had en 18 weken fysiek ziek was… De diagnose was hyperemesis gravidarum, beter bekend als extreme zwangerschapsmisselijkheid.
Na 12 weken zwangerschap wilde mijn echtgenoot niet meer zwijgen tegen zijn familie en wilde hij graag bekendmaken dat we in verwachting waren van een wondertje. Zo gezegd, zo gedaan. Eerst werd mijn dichte familie ingelicht bij een etentje. Iedereen was dolenthousiast en achteraf kreeg ook veel berichtjes, maar ik had er geen boodschap aan. Dat was het eerste moment dat het mij duidelijk werd. Ik zat helemaal niet op de roze wolk waar iedereen het altijd over heeft?
Opgeven werd mijn nieuwe normaal
Door ziekte moest ik steeds meer zaken opgeven. Vanaf de eerste ziekenhuis opname, in week 6 van mijn zwangerschap, was ik al thuis en kon ik niet meer gaan werken. Ik sliep ’s nachts niet meer, ik braakte de klok rond en ik kon haast niks eten. Het was zowel fysiek als mentaal ongelofelijk zwaar. Daarna moest ik al snel paardrijden en de zorg voor mijn paarden uit handen geven. Bij elke inspanning kwam de misselijkheid naar boven en begon ik te braken of kreeg ik plots een appelflauwte…
Onbegrip
“In week 18 maakten we het facebook-official. Honderden berichtjes van mensen die blij waren, maar ook boze berichtjes van wat verdere familie of dichte vrienden die het liever persoonlijk hadden gehoord. Toen ik uitlegde dat ik heel ziek was, kon ik maar op weinig begrip rekenen. Als ik het achteraf bekijk, had ik misschien liever niets gezegd tot na de bevalling…”
mama Brechje
De gynaecoloog vond het niet meer verantwoord om mij thuis te laten voor zwangerschapsbraken dus ging ik terug werken in week 22 van mijn zwangerschap. Maar na 1,5 week stortte ik in! Ik was opnieuw onophoudelijk aan het braken waardoor ik compleet uitgeput was.
Help! Ik heb een prenatale depressie
Ik consulteerde de huisarts en die zette mij terug thuis. Zijn diagnose was: hyperemesis en psychische decompensatie. Ik had hem durven vertellen dat ik al elke dag sinds die ziekenhuisopname alleen maar huilde. Ik wou niet meer zwanger zijn en ik dacht dat een miskraam mijn enige redding zou zijn. Na die consultatie wist ik heel goed wat er aan de hand was. Een prenatale depressie, of toch zeker eentje die aan het balanceren was op een heel fijn draadje. Het gevoel niet meer zwanger te willen zijn was zo sterk aanwezig, maar ik had gelukkig nog geen plannen of ideeën hoe ik de zwangerschap zou kunnen beëindigen.
Eerst was ik wat in shock omdat ik dit als psychiatrisch verpleegkundige, niet had opgemerkt. Maar nadien begon ik me ook vragen te stellen waarom niemand anders dit had gezien, zoals de gynaecoloog? Er werd heel veel aandacht gegeven aan mijn hyperemesis en hoe het kwam waarom dit zooo lang bleef duren, maar niet aan mijn mentale toestand? Ik heb een hele hoop medicatie geprobeerd, daar dan weer bijwerkingen van gekregen en er was eigenlijk niets dat hielp. Uiteindelijk ben ik gewoon zelf ook met die hele reeks pillen gestopt.
Weer een ziekenhuisopname
In week 24 volgde dan een nieuwe ziekenhuisopname. Nog steeds werd daar enkel gekeken naar mijn fysiek welzijn. Dat ik elke dag vertelde dat ik doodmoe was en dat ik het “ermee gehad had”, werd weggelachen. De vroedvrouwen luisterden al meer, maar er was geen enkele die zich afvroeg wat dit betekende voor mijn mentale gezondheid.
Na die ziekenhuisopname ben ik opnieuw terug gaan werken. Ik sprak met de collega’s af dat ik drie dagen per week zou werken, om toch voldoende rust in mijn week te voorzien. Zelf voelde ik mij absoluut niet in staat om te gaan werken, maar de gynaecoloog vond van wel. Bij de volgende consultatie, in week 28, werd voorgesteld om een gastroscopie te doen omdat ik maar bleef braken. Ze wilde weten of er niets met mijn maag aan de hand was. Ik stond met verstomming geslagen en al huilend weigerde ik de ingreep. Ik zag dat absoluut niet zitten! En alweer lag de focus op dat fysieke en niet op het feit dat ik daar gewoon in zak en as zat.
Ingeleid
Na een gesprek met de vroedvrouw veranderde ik naar een gynaecoloog waar ik me gelukkig veel beter bij voelde. Iemand die verder keek dan het fysieke en het medische. Ze had veel meer oog voor mijn mentale toestand en de fysiologie tijdens een bevalling/geboorte. Ik werd uiteindelijk ingeleid op 38weken en 6 dagen omwille van mijn mentale toestand. Ik was doodop, had veel pijn en wilde van heel die situatie af zijn en kreeg gelukkig een prachtige dochter in de plaats. Eens de hormonen uit mijn lichaam waren, keerde mijn eetlust terug, kon ik weer slapen en was ik weer mijn energieke vrolijke zelf!
Het vrouwelijk lichaam is een echt mirakel. We maken van twee niet voor het oog zichtbare dingetjes een kindje. Onvoorstelbaar eigenlijk. Ik keek ervan op hoe mijn lichaam dit kon “fabriceren”. Daarnaast ondergaat ons lichaam nog zoveel meer. Hormonen, verzwaren, de ruggengraat die zich aanpast, het bekken dat zich klaarmaakt voor de bevalling, etc. Elk kindje is een wonder op zich en dat besefte ik ook wel, maar soms woog het niet op tegen mijn stemming.
De mentale gezondheid van de zwangere vrouw
Het valt mij enorm op dat er zeer weinig naar de mentale toestand van een zwangere vrouw wordt gekeken. Na de bevalling wordt dat wel bevraagd op Kind & Gezin, maar hoe zit het met de periode daarvoor? Ik merkte dat mijn mentale toestand werd bevraagd door de vroedvrouwen die aan huis kwamen. Ik werd prenataal ook thuis opgevolgd en kon hier mijn ei telkens kwijt. Maar tijdens de bezoekjes aan de gynaecoloog niet. Ze had de alarmsignalen niet gezien of ze had ze gewoonweg genegeerd. Nochtans waren ze er wel! Voor mij waren de alarmsignalen tijdens de bezoeken aan de gynaecoloog: huilen tijdens consultatie, klachten van vermoeidheid, niet slapen, geen eetlust, niet graag zwanger zijn. Andere alarmsignalen waren: mensen ontlopen, huilen, niet naar feestjes/bijeenkomsten gaan of afzeggen, geen zin in sociale contacten.
“Ik vraag mij af of er een structureel probleem is omtrent de mentale toestand van zwangere vrouwen en of daar een oplossing voor is? Moeten gynaecologen meer opleiding/bijscholing krijgen omtrent de mentale toestand van zwangere vrouwen? Kunnen gynaecologen meer samenwerken met vroedvrouwen die zich hierin wel bijscholen? Kan er tijdens prenatale lessen gesproken worden over de mentale toestand?”
Mama Brechje
De “roze” fragmenten
Er waren natuurlijk ook veel leuke momenten tijdens de zwangerschap. Er waren momenten dat ik niet steeds moest braken of me heel erg slap voelde. Ik genoot enorm van het kiezen van de kinderkamer, de kleur van de verf, het speelgoed, de babykleertjes en het uitkiezen van de naam. Ik keek ook enorm uit naar de baby zelf. Mijn echtgenoot steunde mij ook heel erg en probeerde mij steeds te motiveren om toch leuke dingen te doen en mensen te blijven zien. Hij heeft vaak mijn haren vastgehouden tijdens het braken, kwam mij een glaasje water brengen en hielp me recht nadat ik een appelflauwte kreeg. Hij was en is nog steeds mijn rots in de branding. Zonder hem had ik die zwangerschap waarschijnlijk niet tot een goed einde kunnen of willen brengen. Hij keek zo enorm uit naar de komst van zijn dochtertje en dat gaf mij moed.
Maar die roze wolk, die befaamde roze wolk. Geen idee waar ik die had moeten zoeken? Ik heb ze gemist. Ik had nochtans zo graag willen zweven tussen enthousiasme, verliefdheid en spanning voor ons kleine wonder. Maar het waren de hele korte “roze” fragmenten die ervoor zorgden dat ik mijn strijd tot het einde heb gevochten.
Doorbreek het taboe
Het is zo belangrijk dat een zwangere vrouw zich goed voelt en geen stress ervaart. Dit kan zich allemaal zo erg overzetten op het ongeboren kindje. Daarnaast wordt de kans op een postnatale depressie groter wanneer je al een prenatale depressie hebt (gehad). Daarom wil ik het taboe doorbreken en aandacht vragen om er open over te spreken. Schommelingen of plotse veranderingen in ons hormonenstelsel kunnen leiden tot verschillende psychische klachten. Dit geldt voor alle hormonen. Bij een zwangerschap steekt het HCG-hormoon de kop op. Dit wil dus ook zeggen dat deze plotse verandering zich kan uiten in een prenatale depressie, maar in extreme gevallen kan het ook leiden tot psychotische stoornissen en andere stemmingsstoornissen.
Tijdens de zwangerschap vond ik het toch erg moeilijk om met mensen te praten over mijn mentale toestand. Ik voelde dat anderen dit niet begrepen of wilden begrijpen. Het voelde voor mij alsof iedereen tegen mij wilde zeggen “je bent zwanger dus je moet blij zijn” en dat daarmee was de kous af. Het leek wel alsof zwanger zijn en jezelf mentaal niet goed voelen niet samen kunnen gaan. En dat zorgde uiteraard voor een drempel om er dan überhaupt over te willen praten. Zo kwam het dan dagelijks tot een potje huilen, alleen. Als die drempel voor mij, opgeleid in de psychiatrische zorg, al te groot was, hoe is die dan voor anderen? Misschien nog wel groter. Juist daarom moeten we die drempel naar beneden krijgen en dat gaat enkel door prenataal te sensibiliseren en te gaan aftoetsen.
Praat erover
Na de bevalling en nu ik er op terug kijk, kan ik er wel beter over praten met vrienden, familie en vreemden. Ik schaam me er niet voor, helemaal niet. Maar ik vind wel dat niemand anders elke dag alleen moet huilen. Er zijn nog steeds vrouwen die zichzelf tijdens de zwangerschap verminken of iets aan (proberen) doen in de hoop om vervolgens niet meer zwanger te zijn. Niemand hoeft zich hiervoor te schamen. Maar het is wel nodig dat het herkend en erkend wordt.
Voel jij je sinds de start van de zwangerschap niet lekker? Fysiek of mentaal? Praat erover met iemand die je vertrouwt, bijvoorbeeld je huisarts of vroedvrouw. Praat je liever met iemand onbekend, doe dat dan. Maar alsjeblief praat!
Ik weet niet wanneer er rond de mentale toestand van zwangere vrouwen meer aandacht zal komen, maar wat als we nu eens starten om andere (bijna) moeders te informeren en onze ervaringen te delen?
Ik hoop van harte dat je jezelf niet herkent in mijn verhaal en op de grootste roze wolk zit tijdens jouw zwangerschap!
Geschreven door mama Brechje
Hartelijk dank mama Brechje. Voor het delen van jouw verhaal! Ook jouw verhaal delen op onze mamablog? Dat kan. Stuur een mailtje naar info@ondermamas.be en wie weet featuren we jouw ervaring op www.ondermamas.be
