Als je al andere blogberichten van mij gelezen hebt, dan weet je dat ik altijd vertel dat elk rouwproces uniek is. Dat kan ik niet vaak genoeg herhalen. Iedereen rouwt anders en het kan dus heel moeilijk zijn om iemand anders zijn of haar rouwproces te begrijpen. Belangrijk is om iemand met verdriet de ruimte te geven om te rouwen en om daar ook begrip voor te tonen.
Iedereen rouwt anders
Ik hoor vrouwen heel vaak zeggen dat hun partner heel anders omgaat met het zwangerschapsverlies. En daarom is het zeker nuttig om daar even bij stil te staan. Met dit artikel wil ik niemand in hokjes duwen. Is het bij jou anders? Voel jij het anders aan? Ook helemaal prima! Dit blogbericht is vooral bedoeld voor mama’s die zich eenzaam voelen in hun proces omdat het lijkt alsof zij veel meer verdriet hebben dan hun partner.
Wat betekent dat dan juist, dat anders rouwen? Hoe rouwen papa’s dan precies? En welk vangnet is er voor mannen die rouwen om een kindje dat ze nooit echt konden leren kennen?
Zwangerschapshormonen
Als vrouw groeide het kindje in jouw buik, en ook al was je misschien maar enkele weken zwanger, jouw hormonen toonden je dat er heel wat aan het gebeuren was in je lichaam. Voor de vader is dit heel anders. Voor hem zijn die eerste zwangerschapsweken vaak heel irreëel en niet echt tastbaar. Door corona mochten vaders ook lange tijd niet mee op bezoek bij de gynaecoloog, dus ook dit stukje tastbaarheid, dit momentje waarop ze hun kindje konden zien bij de gynaecoloog, viel weg. Ze moesten het nadien met een echofoto of een kort filmpje doen…
Meer aanpassingstijd nodig
Daarnaast is het ook vaak zo dat papa’s even tijd nodig hebben om de zwangerschap te laten doordringen. Ook al stonden jullie er allebei 100% achter en ook al hadden jullie hier heel vaak over gepraat en samen de keuze gemaakt dat een kindje welkom was, ook dan hoor ik vaak dat de papa’s toch even een aanpassingstijd nodig hebben, eens het zo ver is. Bij mama’s gaat dit vaak veel sneller.
Vaders houden doorgaans in het achterhoofd dat een zwangerschap nog wel even op zich kan laten wachten en pas op het moment van de positieve test gaan ze zich realiseren wat er allemaal gaat veranderen in hun leven.
“Bij een miskraam is het zo dat de papa vaak nog in dit proces van realisatie zit, terwijl jij je als mama al helemaal gehecht hebt aan het kindje dat in je buik groeit.”
Expert Sigrid
Een nieuwe ‘ik’
In mijn praktijk werk ik uitsluitend met vrouwen. Is dat omdat vrouwen meer nood hebben aan begeleiding? Komt dat doordat vrouwen zich er eerder voor open stellen? Ik merk dat ze vooral op zoek zijn naar een manier om te kunnen rouwen om zo’n onzichtbaar verlies. Ze zijn op zoek naar zingeving, naar betekenis. Ze merken dat hun verlies hen zodanig veranderd heeft als persoon dat ze bij mij eigenlijk voor een stuk hun nieuwe ‘ik’ komen ontdekken en opnieuw verbinding te voelen met zichzelf om zo opnieuw gelukkig te worden.
Alle aandacht voor mama
Als een zwangerschap fout loopt, dan verliezen zowel de moeder als de vader hun kindje. Toch is er in onze samenleving meer aandacht voor de moeder, en blijft de vader vaak een beetje in de kou staan. Ik hoor van mannen bijvoorbeeld dat hun omgeving hen regelmatig vraagt hoe het met hun partner gaat, maar niet 1 iemand vraagt hoe het met hen als vader gaat, hoe zij zich voelen, hoe zij het beleven.
Afleiding zoeken
Mannen willen hun partner zo goed mogelijk te steunen en haar verdriet verlichten, voor zover dat mogelijk is. Ze proberen hun vrouw te sparen door hun eigen verdriet wat weg te steken.
“Vaak gaan mannen harder werken, sporten of klussen in huis om hun gedachten te verzetten en niet constant met het verlies bezig te zijn. Ze gaan vaak maar door en sluiten hun gevoel een beetje op.”
Expert Sigrid
Verdriet verbergen
Vaders uiten hun gevoelens doorgaans minder dan hun partner. Hiervoor hoor ik verschillende redenen. Soms geven ze aan dat ze hun rouwproces liever in zichzelf verwerken. Soms voelen ze ook minder ruimte om met hun emoties naar buiten te komen. Hierdoor kan het voor hun partner of voor hun omgeving lijken alsof ze geen verdriet hebben, maar dat is maar schijn! Ook geven ze vaak aan dat hun partner het al zo moeilijk heeft, dat ze daarom hun eigen verdriet wat verbergen.
Papa’s en hun omgeving
Mannen geven ook soms aan dat ze zich in hun rouwproces minder vaak gesteund voelen door hun vrienden. Ze zeggen dan dat hun partner meer ruimte krijgt bij haar vriendinnen om haar verdriet te uiten. Ze merken op dat vrouwen beter begrijpen wat écht verdriet is, dat ze meer open staan om over een verlies te praten en dat ze meer ruimte laten voor emoties. Mannen geven aan dat hun vrienden vaak emotioneel minder betrokken zijn en dat ze zich wat schamen om hen over hun verdriet te vertellen. Positief is wel dat ik al verschillende papa’s sprak die aangaven dat er wel die ene vriend of collega was waarmee ze goed konden praten. Vaak is dat een papa die hetzelfde meemaakte en de situatie dus goed begrijpt.
Ik denk nu bijvoorbeeld aan het verhaal van een man die een half jaar lang heel moeilijk bij zijn verdriet kon komen. Tijdens gesprekken met zijn vrouw was er veel aandacht voor haar verdriet en alhoewel ze goed konden praten samen was het voor hem moeilijk om te huilen of andere emoties te uiten. Toen hij een half jaar na de miskraam op café zat met een oude schoolvriend kwamen al zijn tranen, frustraties en verdriet plots los. Dat ene gesprek betekende voor hem de start van zijn rouwproces. Ook dat is rouwen en dit is voor hem de juiste manier.
Toekomstgericht
“Ook is het zo dat mannen van nature meer oplossingsgericht en meer toekomstgericht denken dan vrouwen. Ze proberen te troosten door bijvoorbeeld te zeggen dat een volgende zwangerschap wel beter zal verlopen. Dit kan bij jou erg verwarrend en kwetsend overkomen omdat jij nog helemaal niet bezig bent met een volgende zwangerschap als jij nu net je kindje verloren bent.”
Expert Sigrid
Verdriet oplossen
Mannen proberen verdriet vaak op te lossen, maar hoe goedbedoeld ook, alle cliché adviezen ten spijt, rouw los je niet op. Iemand met verdriet zijn of haar verhaal laten doen is vaak veel behulpzamer. Daar komt dan weer uit voort dat de papa zich schuldig voelt omdat de mama zoveel verdriet heeft en omdat hij dat niet kan oplossen. Hij is dan meer met het verdriet van zijn partner bezig dan met zijn eigen verdriet. Als vrouw zie je dat niet, waardoor het kan lijken dat hij zelf helemaal geen verdriet heeft.
Dit geldt niet voor iedereen
Al deze inzichten in het verschil in rouw tussen mannen en vrouwen na een miskraam zijn gebaseerd op verhalen en getuigenissen die ik in mijn praktijk hoor. Weet dat dit geen rechte lijn is waarbij alle vrouwen aan de ene kant staan en alle mannen aan de andere kant. Ook vrouwen zoeken vaak afleiding, bijvoorbeeld in hun werk. En zo zijn er evengoed mannen die wel veel praten en hun emoties de vrije loop laten. Belangrijk is vooral om niets te forceren en ieders rouwproces te respecteren.
Meer weten
Wil je hier meer over lezen? Dan raad ik je het boek ‘Pappa’s rouwen ook’ van Bjorn Visser aan. Voel je dat dit ook voor jullie als koppel een worsteling is en wil je hierover graag van gedachten wisselen? Stuur mij een berichtje via sigrid@verliesenveerkracht.be want ook jullie kunnen hier als koppel sterker uitkomen.
Geschreven door Sigrid Christiaens, experte begeleiding na vroeg zwangerschapsverlies
Sinds 2019 specialiseert Sigrid zich als rouw- en verliesbegeleider in het begeleiden van moeders na een pril verlies in de zwangerschap. In haar praktijk Verlies & Veerkracht kun je terecht voor de emotionele verwerking na een miskraam, een afgebroken zwangerschap om medische redenen of een abortus. In een kortdurend traject helpt ze je om met dit verlies om te gaan zodat je verder kunt met je leven. Je verdriet er mag zijn, maar overheerst niet langer je leven.
