Hoe weet ik of ik zwanger ben?

Geschreven door huisexpert vruchtbaarheidsbegeleiding Rebecca Verhofstede

Je bent misschien helemaal nog niet zwanger maar je hebt wel een kinderwens en bent ontzettend nieuwsgierig naar wat er zich allemaal afspeelt in je lichaam als je zwanger bent. Wanneer je de laatste dagen of weken zwangerschapssymptomen zoals misselijkheid, vermoeidheid of pijnlijke borsten ervaart,  je maandstonden niet krijgt zoals verwacht en seks hebt gehad op je meest vruchtbare dagen, dan ben jij misschien wel zwanger?

Als je zwanger wordt, betekent het dat er zich in jouw lichaam verschillende belangrijke gebeurtenissen voordoen: een bevruchting, een innesteling en de aanmaak van zwangerschapshormoon hCG. Hierdoor krijg je te maken met één of meerdere zwangerschapssymptomen. Maar hoe weet jij nu met zekerheid of je zwanger bent? En wat kan je als toekomstige mama verder doen?

Wat gebeurt er allemaal in jouw lichaam

1. De bevruchting: zaadcel ontmoet eicel

Bij de eisprong geeft je eierstok één eicel vrij aan je eileider. Als je seks hebt gehad op je meest vruchtbare dagen, dan is de kans groot dat jouw eicel in de eileider een paar honderd zaadcellen ontmoet (van de oorspronkelijk half miljard zaadcellen!).

De overblijvende zaadcellen zullen jouw eicel in team ‘verleiden’ en ‘veroveren’ maar slechts één van hen zal in staat zijn als eerste doorheen het harde omhulsel van je eicel te dringen. Wanneer de kernen van de zaadcel en eicel dichter naar elkaar toekomen en tenslotte met elkaar versmelten, is dat het begin van een nieuw leven. Op dat moment ligt het al helemaal vast hoe jouw baby er zal uitzien: kleur van ogen, grootte, haarkleur, gelaatstrekken, zelfs sommige ziektes en talenten. Meteen na de bevruchting start jouw bevruchte eicel haar reis naar je baarmoeder: die reis duurt zo’n 4 à 5 dagen.

2. De innesteling: bevruchte eicel zoekt een knus plekje om verder te groeien

Eenmaal in de baarmoeder zoekt je bevruchte eicel een knus plekje om zich in te nestelen en uit te groeien tot een baby. Deze innesteling in het baarmoederslijm gebeurt ongeveer een week na de bevruchting. Zo’n innesteling kan gepaard gaan met een beetje bloedverlies, dit noemen we een innestelingsbloeding.

3. Zwangerschapshormoon: de liefdesbrief van baby naar mama

Bij de innesteling ontstaat een nauwe verbinding tussen jou en je baby, waaruit later de navelstreng ontstaat. Zodra het contact gelegd is, wordt het zwangerschapshormoon ‘Humaan Chorion Gonadotrophine’ (HCG) aangemaakt die een beetje later in jouw bloedbaan terechtkomt. Ongeveer 10 tot 14 dagen na de ovulatie kunnen gevoelige zwangerschapstests dit hormoon in jouw urine al detecteren: de zwangerschapstest is dan positief! Weet je niet goed wanneer je geovuleerd hebt? Dan kan je een zwangerschapstest doen als je merkt dat je verwachte menstruatie uitblijft, dit noemt men de NOD, de Niet OngesteldheidsDag.

Ben ik zwanger?

Een prille zwangerschap kan met 99% betrouwbaarheid bevestigd worden aan de hand van een zwangerschapstest, ten minste als je niet vroeger test dan 4 dagen vóór je verwachte menstruatie. Een bloedonderzoek bij je vroedvrouw, huisarts of gynaecoloog kan met zekerheid bevestigen of je al dan niet zwanger bent en eveneens bepalen hoeveel weken je al zwanger bent.

Wist je dat er nóg een manier is om te weten of je zwanger bent?

Aan de hand van je dagelijkse basale lichaamstemperatuurobservaties kan je niet alleen nagaan of je effectief een eisprong hebt gehad maar kan je ook te weten komen of je zwanger bent. Blijft je temperatuur langer dan 18 dagen hoog, geteld vanaf jouw eerste temperatuurstijging (die plaatsvindt rond jouw eisprong), dan mag je er bijna 100% zeker van zijn dat je zwanger bent. Ben je nieuwsgierig naar het meten en interpreteren van jouw temperatuur? Ga dan zeker eens een kijkje nemen op de website van Sensiplan. Het is een betrouwbare gezinsplanningsmethode die je kan helpen om je cyclus in kaart te brengen aan de hand van temperatuur- en slijmobservaties. Zo weet je exact wanneer je ovuleert en kan je zélf vaststellen of je al dan niet zwanger bent.

En er is zelfs nog een extraatje! Je kan aan de hand van je temperatuurgegevens ook je verwachte bevallingsdatum berekenen. Hoe leuk is dat? Dat weten héél veel vrouwen eigenlijk niet. En dat is nog jammer ook, want het is zo fijn om zelf te begrijpen wat er in je lichaam gebeurt en zelf de berekening te kunnen maken van je bevallingsdatum.

Zwangerschapssymptomen

Je hebt het wellicht al vaak gelezen of gehoord van een vriendin, collega, (schoon)zus: als je zwanger bent, kan je dat op veel manieren voelen en ervaren. Let op, dat is niet voor iedereen het geval! Wat je zeker als eerste zal opmerken als je zwanger bent, is dat je menstruatie uitblijft of je basale lichaamstemperatuur verhoogd blijft. Sommige vrouwen kunnen wel een innestelingsbloeding ervaren. Deze bloeding treedt op wanneer je vruchtje zich innestelt en  kan daarom verwarrend genoeg op een menstruatie lijken.

Onderstaande vroegtijdige zwangerschapssymptomen  kunnen mogelijks wijzen op of gepaard gaan met je zwangerschap:

• Pijnlijke borsten: nadat je vruchtje zich heeft ingenesteld gaat jouw vrouwelijk hormoon progesteron flink toenemen waardoor jij last kan krijgen van pijnlijke en/of gespannen borsten. Dat is perfect normaal. Je borsten maken zich klaar voor de borstvoeding die jouw baby’tje 9 maand later zal kunnen krijgen. Hoe wonderlijk is dat!
• Misselijkheid: de oorzaak is nog niet helemaal duidelijk. Vermoedelijk zou de toegenomen hoeveelheid zwangerschapshormoon (HCG)  de boosdoener zijn. Misselijkheid gaat vaak samen met vermoeidheid, dus gun jezelf die rust. Er groeit namelijk een nieuw mensje in je buik!
• Vermoeidheid: ook dit is perfect normaal! Het klinkt misschien erg gek maar het hormoon progesteron ‘maakt’ jou moe. In jouw lichaam zal nu de komende maanden een vruchtje uitgroeien tot een baby. Hiervoor is veel energie nodig. De vermoeidheid die jou overvalt is eigenlijk een duidelijk lichaamssignaal waarnaar je dient te luisteren. Neem jouw rust waar het kan. Draag zorg voor jezelf mama!
• Hoofdpijn: deze pijn wordt vaak uitgelokt door de combinatie van vermoeidheid en misselijkheid. De hormonen gieren nu door je lichaam en misschien ervaar jij daarnaast ook stress. Ook hier geldt: luister zoveel mogelijk naar je lichaam en draag zorg voor jezelf.
• Je tepelhoven veranderen: het zwangerschapshormoon (HCG)  zorgt ervoor dat wanneer je baby geboren wordt binnen 9 maand hij gemakkelijker je tepels kan terugvinden. De kleur van je tepel verandert door een toename in pigment.
• Je wordt emotioneler of hebt last van stemmingswisselingen: ook jouw zwangerschapshormonen zijn hier verantwoordelijk voor. Ze kunnen namelijk je neurotransmitters (chemische boodschappers in je hersenen) beïnvloeden, waardoor je soms de controle over je emoties verliest.
• Vaker plassen, opgeblazen gevoel, afkeer van voedsel en geuren

Ik ben zwanger, wat nu?

Als je denkt zwanger te zijn, zal er plots veel door je hoofd spoken. Maak je niet druk. Je lichaam is niet voor niets 9 maanden zwanger. Dat is ruim voldoende om een vruchtje te laten uitgroeien tot een baby maar ook om jou de tijd te geven om je optimaal voor te bereiden op je moederschap.

Van zodra je denkt zwanger te zijn, kan je een afspraak maken bij jouw gynaecoloog, huisarts of vroedvrouw. Zij zullen de nodige onderzoeken doen en adviezen verstrekken voor de komende weken en maanden. Als je dit nog niet doet, kan je nu starten met het dagelijks innemen van 0.4 mg foliumzuur. Het verkleint de kans op een open ruggetje en open schedel bij de baby. Blijf het zeker innemen tot je 10 weken zwanger bent. Zeker nu er een baby in je buik groeit, is een gezond en gevarieerd voedingspatroon heel erg belangrijk. Het voedingscentrum geeft je betrouwbare adviezen over gezonde voeding en wat je dagelijks nodig hebt.

Vergeet boven alles niet om zorg te dragen voor jezelf. Luister naar jouw noden en probeer daar zoveel mogelijk op in te spelen. Neem een bad, laat je masseren, maak een rustige wandeling, kruip lekker vroeg in je bed. Er groeit uiteindelijk wel een nieuw leventje in jou!

---