Een bevalling is een heel ingrijpende gebeurtenis. Het is het einde van je zwangerschap en je staat op het punt om je baby te ontmoeten. Sommige mama’s kijken er positief op terug maar ook veel mama’s kijken er met een minder goed gevoel op terug. Bij enkele mama’s is het zelfs een traumatische gebeurtenis geweest waardoor de geboorte van hun kindje een zwart randje heeft. Boodschappen als: “je hebt nu toch je kindje veilig en wel in je armen” helpen al helemaal niet. In deze blog duik ik in wat een traumatische bevalling is en hoe je er mee aan de slag kan gaan 🙏🏼
Voorbereiden op een bevalling
Tijdens de zwangerschap zijn er heel wat mama’s die zich voorbereiden en goed weten wat een bevalling is en hoe dat in z’n werk gaat. Andere mama’s denken er liever niet aan en steken hun kop in het zand tot het zover is omdat het idee van ‘bevallen’ al heel wat bij hen oproept. Een goede voorbereiding kan helpen, maar geeft jammer genoeg geen garanties dat de bevalling helemaal verloopt zoals je hoopt of verwacht.
Wanneer is een bevalling traumatisch?
Net zoals bij andere gebeurtenissen, is een trauma een heel subjectieve ervaring. Sommige mama’s hebben een gelijkaardig bevallingsverhaal maar kijken niet met een triest gevoel terug op hun bevalling, terwijl andere mama’s net heel hard onder de indruk zijn van de gebeurtenissen. Daarom is het belangrijk om te weten dat de beleving centraal staat. Je kan bijvoorbeeld op medisch vlak een vrij vlotte bevalling hebben gehad, maar je heel alleen gevoeld hebben in de bevalkamer. Dat eenzaam gevoel kan voor een trauma zorgen en daar kan niemand anders een oordeel over hebben. Je kan ook een trauma oplopen wanneer er lichamelijke verwondingen zijn toegebracht/opgelopen bij jezelf of je baby, wanneer er medische complicaties oplopen of wanneer je werd blootgesteld aan de dood.
Bij de meeste vrouwen is het zo, dat het eigenlijk gaat over een subjectieve ervaring bij trauma en veel minder om de feitelijk kant van de bevalling zelf. Het is belangrijk om dit te onthouden. Omdat wij altijd de neiging hebben om te vragen: wat is er gebeurd? (feiten) Terwijl je eigenlijk mag vragen: hoe heb je het ervaren. Zo zoek je een manier om in die ervaring terecht te komen. Het gaat meestal niet om de feiten, en zelfs als de feiten zwaar zijn gaat het niet over de feiten maar over de reactie van het personeel, jezelf, … op wat er gebeurd is.
Ook voor partners kan een bevalling als traumatisch ervaren worden, dan spreken we over secundair trauma. Vaak voelen ze zich machteloos op die momenten.
Wat kan helpen?
Wanneer mama’s bij me langskomen om hun traumatische bevalling te verwerken, krijg ik vaak het voorstel om eens met hun zorgverlener te gaan praten. In sommige gevallen kan dat zeer behulpzaam zijn, maar in sommige gevallen dus ook niet. Zorgverleners hebben jouw bevalling vanuit een ander perspectief beleeft en hebben dus geen inzichten in jouw beleving. Vaak gaan ze zich focussen op het medische verloop, terwijl je dan met een ongehoord gevoel kan achterblijven.
Wanneer je een traumatische bevalling hebt ervaren, kan dit ook invloed hebben op jullie gezinsplanning. Het kan zijn dat je dit niet opnieuw wilt meemaken, waardoor je een volgende baby uitstelt of helemaal niet meer ziet zitten. Weet dat je hier zeker hulp mag rond zoeken, er zijn hulpverleners (perinatale coaches, trauma-experten, psychologen, ..) die jou hier zeker in verder kunnen helpen.
Overweldigend gevoel
Wanneer je een traumatische bevalling ervaart, is de kans groot dat je in een fight, flight of freeze modus bent terecht gekomen. Mama’s vertellen mij soms dat ze zich schuldig voelen omdat ze hun trauma misschien hadden voorkomen, maar op dat moment echt in een freeze zaten. Ze kregen geen woord meer uit en lieten het allemaal gewoon begaan. Dat schuldgevoel is begrijpelijk, tegelijkertijd is het ook belangrijk om te weten dat deze reacties heel normaal zijn en een soort beschermingsmechanisme zijn om om te gaan met de gebeurtenissen. Het is je lichaam dat overneemt om verdere schade te voorkomen. Het gaat over het overweldigd worden door angst of pijn, of andere dingen, en dus door XL stress. Trauma is overspoelende stress. Het gaat over uw stresssysteem dat zo zwaar belast is, dat je het niet meer kan reguleren niet meer te behappen is.
Tot slot
Als je er nood aan zou hebben, zou ik dus zoals eerder vermeld externe hulpverlening opzoeken. Er bestaan verschillende methoden om met trauma aan de slag te gaan. En je hoeft niet specifiek een trauma te hebben om hulp te zoeken, vind je dat je bevalling een grote, diepe indruk op je heeft nagelaten? Ook dan is hulp een goede stap om te zetten.
Wil je er graag zelf mee aan de slag? Dan kan deze oefening je misschien wel helpen:
Een ingrijpende bevalling kan voor veel stress zorgen, en na de bevalling kom je meteen terecht in de kraamperiode. Een valkuil hierbij is dat je als mama te weinig stil staat bij je eigen behoefte, omdat de baby centraal staat. Na trauma is het nodig om stil te staan wat heb ik nodig om terug te kunnen functioneren. Een heel simpele oefening die zichtbaar maakt wat je nodig hebt, zowel goed voor jezelf als naar je partner. .
Invullen van volgende zin:
Als ik ……… (lastige emotie) ben, dan voel ik me eigenlijk …………… (kwetsbaar gevoel) en ik heb behoefte aan …………….
Dit kan helpen om enerzijds voor jezelf stil te staan bij wat voel ik nu en wat heb ik nodig, anderzijds ook om het gesprek met je omgeving aan te gaan zodat je zoveel mogelijk kan ‘gedragen’ worden.
Geschreven door Kelly Devriendt, perinatale coach
Je kan bij mij terecht voor één op één gesprekken rond thema’s bij kinderwens, zwangerschap en ouderschap. We geven aandacht aan jouw verhaal als mama en waar jij op botst. Na een begeleiding bij mij voel je je lichter en gedragen, krijg je opnieuw zicht op de lichtpuntjes. We maken heel concreet wat je kan doen om jouw weg naar en in het moederschap zachter te maken.
