Je baby’tje wordt 9 maanden lang gevormd in jouw buik om dan te komen piepen in de wijde wereld. Maar sommige baby’tjes kunnen omwille van bepaalde (medische) redenen niet wachten om in jouw armen te liggen… In deze blog vertelt vroedvrouw Jana over de verschillende soorten prematuriteit, de oorzaken van vroeggeboorte en mogelijke problemen die kunnen optreden bij jouw premature baby.
Welke soorten prematuriteit zijn er?
Prematuur
We spreken van een premature baby, wanneer je baby voor de 37ste zwangerschapsweek geboren wordt. In Vlaanderen zijn er ongeveer 7% van de vroeggeboortes tussen de 32 en 37 weken zwangerschap.
Extreem prematuur
Bij extreen premature baby’s gaat het om baby’s die voor de 32ste zwangerschapsweek geboren worden. In Vlaanderen zijn er ongeveer 0,7% van de vroeggeboortes voor de 32 weken zwangerschap.
Wat is de oorzaak dat mijn kind vroeg(er) geboren wordt?
Meestal komt een vroeggeboorte heel spontaan voor. Er kan wel uit onderzoek aangetoond worden dat er enkele mogelijke factoren een rol kunnen spelen.
- Mama heeft reeds vroeger een premature baby gekregen
- Meerlingenzwangerschap
- Na bloedverlies in de zwangerschap
- Infecties
- Afwijkingen aan de baarmoeder
In uitzonderlijke gevallen wordt er beslist om de baby vroeger te laten geboren worden. Dit kan onder invloed zijn van ernstige medische redenen zoals het HELLP syndroom dat vaak gepaard gaat met een zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie).
Zijn er bepaalde problemen die kunnen optreden bij mijn premature baby?
Groei en voeding
De darmen zijn vaak onrijp en voeding even goed verdragen lukt ook niet altijd. Drinken vergt heel wat energie van de baby’s en verloopt soms moeizaam, door het onrijp slikproces. Door dit geheel kunnen er voedingsproblemen ontstaan. Tijdelijke ondersteuning in dit proces kan beholpen worden door via de neus een sonde te krijgen die rechtstreeks naar de maag loopt van de baby. Ook via een infuus kan de baby voeding krijgen. Dit wordt bepaald door de neonatoloog.
Eenmaal jouw baby al meer geëvolueerd is, kan het zijn dat hij naar een gewone neonatale afdeling wordt gebracht omdat er dan minder intensievere zorgen nodig zijn.
Onrijpheid van de longen
Meestal rond een de 34ste zwangerschapsweek zijn de longen van de baby goed rijp.
Is er een risico dat je vroeger zou bevallen? Dan wordt er meestal longrijping toegediend bij de zwangere. Dit geeft jou baby een boost naar ademhaling bij de geboorte!
Soms worden de baby’s ondersteund met diverse manieren van zuurstoftoediening.
Gele huidskleur
De overtollige rode bloedcellen worden in de lever van de baby afgebroken. De lever is echter nog niet voldoende rijp en de cellen stapelen zich op in het lichaam. Hierdoor komt de stof bilirubine vrij en zorgt dit voor de gele huidskleur en oogwit van de baby. Deze stof wordt uitgescheiden via de urine en stoelgang.
Wanneer deze waarde te hoog is in het bloed van de baby, zal de baby onder een UV-lamp gelegd worden. Ook wel “De blauwe lamp” zoals in de volksmond gezegd. De lamp zorgt ervoor dat de bilirubine in het bloed van de baby’s sneller worden afgebroken. Een te hoog gehalte kan namelijk een negatieve invloed hebben op de hersenen en het gehoor.
Te lage suikerwaarden
Vaak hebben premature baby’s weinig extra reserves, waardoor hun suikergehalte in het bloed gaan dalen. Dan kan het zijn dat jouw kindje een infuus krijgt met extra vocht of suikers. De controle van de waarde gebeurt vlak na de geboorte in het bloed. Er wordt vaak preventief wat extra voeding gegeven, aangezien de waarden soms heel fel dalen.
Verminderd afweersysteem
Het afweersysteem van je baby is nog niet optimaal na de geboorte. Dit systeem beschermt je baby tegen virussen en bacteriën. Hygiëne is dan ook ontzettend belangrijk bij jouw premature baby. Daarom wordt er soms ook antibiotica gegeven aan je baby’tje bij opgetreden infecties.
Temperatuurschommelingen
De temperatuur is moeilijk te behouden als premature baby. Daarom verblijven de premature baby’s meestal ook in een verwarmde couveuse en dragen ze vaak een extra laagje kleertjes.
Wat op lange termijn met mijn baby?
De gevolgen op lang termijn zijn sterk afhankelijk van de graad van prematuriteit, hoe verliepen de eerste dagen na de geboorte? Welke eventuele complicaties zijn er opgetreden tijdens de eerste periode, hoe verliep het proces? Na ontslag uit het ziekenhuis worden premature baby’s uitermate goed opgevolgd. Je gaat nog een paar keer terug naar de kinderarts om de verdere ontwikkeling van jouw kindje op te volgen.
Mijn baby is een prematuur: wat nu?
Hoe ziet een premature baby eruit?
Eigenlijk is het uiterlijk van een premature baby niet zoveel anders dan dat van een voldragen baby. Er is wel minder babyvet aanwezig, waardoor het lijkt dat je baby’tje wat kwetsbaarder is. Hele extreem premature baby’s hebben vaak een meer glanzende huid die wat roder is. Soms zelfs een beetje doorzichtig, waar je adertjes ook zeer goed ziet lopen.
Waar zal mijn baby verblijven?
Als jullie baby te vroeg geboren wordt, verblijven ze ofwel op de neonatologie of de NICU.
Hier staan gespecialiseerde teams klaar om jullie pasgeboren baby goed te verzorgen en op te volgen. Vaak samen met de kinderarts of neonatoloog.
Soms zijn de diensten wel wat angstaanjagend voor de ouders. Het kan zijn dat jouw baby vol met draadjes, plakkers, zuurstof verbonden is. Weet dat ze op deze diensten helemaal geïnstalleerd zijn om de zo best mogelijk zorg toe te dienen. De plakkers die jouw baby heeft zorgen ervoor dat jouw baby nauwlettend in de gaten gehouden wordt. Soms liggen kindjes in een couveuse, waar ze goed hun temperatuur op peil kunnen houden en vlot aansterken door de warmte. Soms volstaat een verwarmd bedje.
Neonatologie
Dit is een dienst waar de gezonde premature baby’s op verder aansterken. Er zijn minder intensieve zorgen nodig. Het kan zijn dat jouw baby nog een lichte ondersteuning in beademing krijgt.
NICU
Dit is de neonatale intensive care unit. Hier liggen de extreem premature baby’s. Hier worden vaak de baby’s beademd door diverse manieren. Deze baby’s hebben een intensievere monitoring, behandeling en opvolging nodig. Eenmaal jouw baby al meer geëvolueerd is, kan het zijn dat hij naar een gewone neonatale afdeling wordt gebracht omdat er dan minder intensievere zorgen nodig zijn.
Wanneer kan ik naar huis met mijn baby?
Wanneer jullie baby naar huis mag, is sterk afhankelijk van hoe het verloop is van de groei van jullie baby en op welke zwangerschapstermijn hij/ zij ter wereld kwam.
Dit kan gaan van enkele dagen, weken tot maanden. Er wordt vooral gekeken dat jullie baby zelfstandig kan drinken, voldoende groeit en dat alles stabiel blijft. Vaak na een lang verblijf op de neonatale diensten is er nog een opvolging via de kinderarts om zo de groei en ontwikkeling van jullie baby op te volgen.
Voeding
De opstart van de melkvoeding bij een premature baby loopt ook heel uiteenlopend. Er zijn diverse manieren van toediening.
Sommige baby’s krijgen voeding via een infuus, andere via een maagsonde en dan nog andere premature baby’s zijn in staat om stilaan zelf van het flesje of de borst te drinken. In de eerste weken is de zuig en slikreflex van je baby vaak nog onvoldoende ontwikkeld. Vandaar dat soms een alternatieve toedieningsmanier wordt opgestart.
Borstvoeding
Omwille van de premature ontwikkelde zuig en slik reflex, lukt het niet altijd om de baby’s al fulltime aan de borst aan te leggen.
Om de voedingen na te bootsen is het wel belangrijk dat er opgestart wordt met afkolven op de tijdstippen wanneer jullie baby drinkt. Zo is er een grotere slaagkans voor voldoende productie te hebben en kan de moedermelk via een maagsonde of flesje toch gegeven worden.
De baby krijgt via de moedermelk zeker een extra boost aan antistoffen voor een extra bescherming tegen infecties en hun weerstand. Zelfs iets beter als flesvoeding. Eenmaal thuis, wanneer jullie baby aangesterkt is, kan er zeker samen gekeken worden met jouw vroedvrouw thuis om de baby terug aan de borst te krijgen. En zo stilaan de flesjes wat af te bouwen.
Kunstvoeding
Komt de borstvoeding niet op gang of is er bewust gekozen voor flesvoeding, dan begeleiden de speciale diensten jullie zeker met aangepaste melken voor premature baby’s. Alles op tempo van jullie baby.
Tips voor een premature baby
Kangoeroën
Ga aan de slag met kangoeroën. Door heen alle kabels, couveuse en medische interventies is er ook een absolute nood aan huid op huid contact met de ouders. Dit stimuleert niet alleen het binden met jullie baby, maar dit versnelt ook zijn groei proces.
Jullie baby voelt zich rustig, kent jullie stemmen van in de buik en houden hier dan ook heel sterk van. Is huid op huid contact nog niet mogelijk door de grote intensieve zorg en opvolging? Dan gaan ze zeker aan de slag met zoveel mogelijk een veilige, fijne omgeving voor jullie baby te zorgen. Denk maar aan de foetushouding in de couveuse.
Geef jezelf en je baby de tijd
Gun je zelf momenten van rust. Weet dat het zeker oke is, dat na weken heen en weer gerij naar het ziekenhuis je het ook nog lastig mag hebben. Dit is een bijzondere situatie die heel uitputtend kan zijn. Geef jezelf, je partner de tijd om te wennen. Probeer eenmaal jouw baby thuis is, de buitenshuiselijke activiteiten te doseren en niet te overdoseren. Jullie kunnen nog genieten van alle rust en liefde en warmte.
Zoek lotgenoten
Ga opzoek naar groepen met ouders van premature baby’s. Vaak kunnen jullie wel jullie ei kwijt en begrijpen andere ouders ook jullie gevoelens. Jullie hoeven deze situatie zeker niet alleen te dragen. Soms zijn er nog andere broers of zussen die aandacht vragen. Soms gaat het mentaal wat moeilijker en helpt een ondersteuning door een psycholoog jullie wel. Verwerken van gevoelens en uiting van emoties is ook niet voor iedereen even evident. Vraag zeker raad aan jullie vroedvrouw, arts of aan kind en gezin. Zij kunnen jullie doorverwijzen naar de nodige hulp.
Geschreven door huisexpert vroedvrouw Jana Meiresonne
Jana Meiresonne studeerde Bachelor in de vroedkunde aan de Artevelde Hogeschool Gent. Na deze studies volgde ze enkele bijkomende opleidingen als draagconsulent en in babymassage. Na haar studies ging ze aan de slag als projectverpleegkundige in de thuiszorg en bouwde ze haar ervaring op als vroedvrouw op de materniteit en het operatiekwartier.
